Παραδοσιακά Γνωμικά

Traditional little Verses

Μικροί στίχοι σοφίας

Γνωμικό της ΚαρδιάςΓνωμικό της ΑγάπηςΓνωμικό της ΒροχήςΓνωμικό της Βοήθειας

Η λαϊκή, τοπική, δημώδης παράδοση δεν εξαντλείται στις τοπικές ενδυμασίες, χορούς, αρχιτεκτονική, μαγειρική τέχνη αλλά εξαπλώνεται και στο λόγο μέσω των στίχων των δημοτικών τραγουδιών αλλά και των στιχουργημάτων όπως Κρητικές μαντινάδες, στιχάκια ημερολογίων τοίχου επίσης αλλά και σε στίχους ποιητικούς όπως τα Χαϊκού - για τα τελευταία, εκτός από τα γνωστά του Σεφέρη, βλέπε [7 Χαϊκού] εδώ.

Από τα Ημερολόγια τοίχου τα μικρά, βγάζουμε κάθε μέρα το χαρτάκι και το πετάμε στο καλάθι των αχρήστων - όμως πίσω του αν κοιτάξεις, σε καθένα τους κρύβεται κι ένας μικρός θησαυρός λαϊκής σοφίας. Δεν ξέρουμε τον στιχοπλόκο, ούτε από που συλλέγει ο εκδοτικός οίκος το υλικό γι' αυτά τα μικρά ημερολόγια τοίχου. Όμως η ποικιλία των θεμάτων εντυπωσιάζει, καθώς και η ομοικοκαταληξία τους εύστοχη και γλαφυρή.

In Quotes

  • Καρδιά /Παντοτεινή Αγάπη
  • Αγάπη /Μεγάλη Αγάπη
  • Βοήθεια /Κακή γνώση, Επιπολαιότητα
  • Πατρίδα /Αυτοθυσία
  • Βροχή /Αληγορία (Αδυναμία)
  • Κυπαρίσσι /Αλληγορία (Ανέφικτο)

Κυρίαρχα θέματα είναι η καρδιά, η Φύση, η Βοήθεια από τους άλλους, ο Έρωτας, η Ανημπόρια όλα σε μια θέση ατομική όπου ο άνθρωπος που τα αναλογίζεται τα παίρνει ως παραίνεση, οδηγία, αλλά και διδάσκεται από τη Σοφία που κρύβουν αυτά τα απλοϊκά λόγια, πολλές φορές αναρρωτιέσαι υπάρχουν άραγε άνθρωποι με τόσο καλή καρδιά, χρυσή καρδιά όπως λένε στην ανεπιτήδευτη διάλεκτο του λαού όπως "Αυτός έχει χρυσή καρδιά", "πολύ καλός άνθρωπος!" - εξαίροντας την αρετή της καλωσύνης π.χ. και επίσης και άλλες αρετές, όπως του έρωτα μέχρι θανάτου δηλαδή τη πίστη και την αφοσίωση. 

Τα λαϊκά ρητά έχουν κοινές ρίζες με τις παροιμίες όπως π.χ. κάλλιο αργά παρά ποτέ, αγάλι-αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι, ήμουνα νιος και γέρασα, από Αύγουστο χειμώνας από Μάρτης καλοκαίρι - για να δείξει το τελευταίο, τη γρήγορη εναλλαγή των εποχών δηλαδή του πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός...

Γνωμικό της Καλωσύνης Γνωμικό της Πατρίδας Γνωμικό της Αλληγορίας Γνωμικό της Λύπης

Ξεκινάς τη μέρα έχοντας αποσπάσει ένα φύλλο απ' το ημερολόγιο - μη το προσπερνάς πετώντας το καθώς κάποιος σκαρφίστηκε το στιχάκι, άνθρωπος με σάρκα και οστά που αποτύπωσε τον καημό και τη γνώση του προφορικά - στον περίγυρο του σπιτιού του, στη ταβέρνα, στο γλέντι του πανηγυριού της εκκλησίας του χωριού. Είναι ένα ζωντανό δείγμα της σοφίας του τόπου μας.

Γνωμικά σε στυλ Ανέκδοτου

Ο Ωνάσης και τα Κουλούρια: "Κουλουράς είσαι και κουλουράς θα μείνεις"

Αριστοτέλης Ωνάσης - Απ' το μηδέν στην οικονομική αυτοκρατορία

Πηγαίνοντας κάθε μέρα ο Αριστοτέλης Ωνάσης στα γραφεία της Ολυμπιακής στη Συγγρού, συνήθιζε να αγοράζει ένα κουλούρι. Μια μέρα λέει στον κουλουρά: Αν βρω τον αριθμό των κουλουριών που έχεις στο τελάρο σου μου χαρίζεις όλα τα κουλούρια αν δεν τον βρω σου χαρίζω 5000 δρχ. Ο κουλουράς δεν θέλησε να χάσει τα κουλούρια έτσι δεν έβαλε το στοίχημα. Δεν σκέφτηκε βέβαια πως ο Ωνάσης ποτέ δεν θα του έπαιρνε τα κουλούρια αφ' ενός αφ' ετέρου πως ο Ωνάσης ποτέ δεν θα τα μετρούσε! Απομακρυνόμενος ο Ωνάσης του λέι: "Γι αυτό θα μείνεις πάντα κουλουράς!"

Γνωμικά από τραγούδια

"Κυπαρισσάκι μου αψηλό" Στίχοι Μάνος Χατζηδάκις (Μουσικός, διευθυντής ορχήστρας, ποιητής, Συνθέτης έντεχνου τραγουδιού, κινηματογραφικών ταινιών - Όσκαρ καλύτερου κινηματογραφικού πρωτότυπου τραγουδιού 1960 "Τα παιδιά του Πειραιά" /Ταινία "Ποτε την Κυριακή", Σκηνοθεσία Jules Dassin). 

Το κυπαρίσσι είναι το πιο ψηλό δένδρο Λυγερόκορμο, σκούρο πράσινο έως μαύρο πράσινο, μπορεί να φθάσει και τα 20 μέτρα. Στις μέρες με αέρα βλέπεις μονάχα την κορυφή του να λικνίζεται στις ριπές του...


Κυπαρισσάκι μου αψηλό - Μάνος Χατζηδάκις (γ. 1925 Ξάνθη θ. 1994 Αθήνα)
Μάνος Χατζηδάκις
Photograph by Nikos D. Karabelas, Preveza, Greece Link

💦 Περισσότερα για Μάνος Χατζηδάκις [Στο σπίτι του Μάνου] εδώ

Σχόλια

Ο χρήστης Angeliki S είπε…
Κυπαρισσάκι Τρομερή μουσική - Απίστευτη!

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ινδοκίνα

Πόρος Ασκέλι

Κλεψύδρα