Ο Εμποράκος

Ο Εμποράκος

Shahab Hosseini - Taraneh Alidoosti

The Salesman

Θέμα της ταινίας

Μια ταινία που εξετάζει με μοναδική οπτική τη σεξουαλική επίθεση και το πως η Ιρανική κοινωνία την αντιμετωπίζει. Η εκδίκηση είναι αναπόφευκτο συναίσθημα καθώς προκύπτει από τις συνέπειες μιας ειδεχθούς πράξης - αυτή της σεξουαλικής επίθεσης. Μια ρεαλιστική απόδοση ενός γεγονότος που αναστατώνει τη ζωή ενός ζευγαριού ηθοποιών που την ίδια χρονική περίοδο παίζουν στο θέατρο τον "Θάνατο του εμποράκου" - ιστορίες που και οι δύο αποκαλύπτουν τη ζοφερή πτυχή της ανθρώπινης υπόστασης, μέσω πολλών επιπέδων ανάγνωσης.

Υπόθεση

"Ο Εμποράκος" - Σαχάμπ Χοσεϊνί Ταρανέχ Αλιντοόστι

Ο Εμάντ και η Ράνα νοικιάζουν ένα νέο διαμέρισμα μετά την διαπιστωμένη επικίνδυνη για κατάρρευση του προηγούμενου κτιρίου όπου έμεναν στην Τεχεράνη, χωρίς να γνωρίζουν πως η προηγούμενη ενοικιάστρια ήταν μια γυναίκα με πολλούς εραστές. Μια νύχτα ενώ ο Εμάντ έλειπε στις πρόβες του θεατρικού έργου "Ο Θάνατος του εμποράκου" όπου έπαιζε μαζί του και η Ράνα που δεν είχε πάει εκείνο το βράδυ, της επιτίθεται ενώ είναι στο μπάνιο ένας άνδρας - προφανώς από τους "γνωστούς" της προηγούμενης ενοικιάστριας. Έκανε το λάθος να του ανοίξει λίγο πριν μπει στο μπάνιο από την κύρια είσοδο, όμως εκείνος μπαίνει στο διαμέρισμα και το κακό ολοκληρώνεται.

Η εξέλιξη βαίνει απ' το κακό στο χειρότερο και για τα δύο ζευγάρια στο επί σκηνής και στο πραγματικό ζευγάρι καθώς η γυναίκα του Εμάντ, Ράνα, θύμα βιασμού - που ποτέ δεν βλέπουμε ούτε εκείνη θυμάται, καθώς είχε χάσει τις αισθήσεις της και ως εκ τούτου έχει πάθει αμνησία. Η αναζήτηση του ενόχου γίνεται ένα εφιαλτικό γεγονός για τον Εμάντ, που τον οδηγεί στη σταδιακή απελπισία μέσα σε μια πόλη που το ζήτημα της κακοποίησης της γυναίκας είναι και ένα ζήτημα παράλληλα ατίμωσης του ίδιου του θύματος και πρέπει να μη μαθευτεί στο περιβάλλον του ζευγαριού.

Taraneh Alidoosti

Από τότε η Ράνα καταρρέει και ούτε να το καταγγείλουν θέλουν ούτε να μαθευτεί παραέξω καθώς η Ιρανική κοινωνία αυτό το ζήτημα - της ερωτικής κακοποίησης μοιάζει να το θεωρεί ταμπού. Σκοπός του ζευγαριού γίνεται να δράσουν από μόνοι τους, να βρουν το δράστη της αποτρόπαιης πράξης. Αυτό θα κλονίσει και τα σχέδια τους για το έργο που παίζουν, μαζί με την απόφαση τους ν' αλλάξουν διαμέρισμα, καθώς οι μεταξύ τους σχέσεις δυσχεραίνουν γιατί η Ρένα δεν μπορεί να μένει μόνη πια στο σπίτι - φόβος που όλο και πιο πολύ εμποδίζει την αποκατάσταση του ψυχικού της κλονισμού. Ο Εμάντ που είναι δάσκαλος δεν μπορεί να πηγαίνει πια απερίσπαστος στη τάξη του ο νους του είναι στο περιστατικό και την καταστροφή που έφερε στη γυναίκα του.

Κριτική

🎬 Ασιάτες σκηνοθέτες
μια λίστα εδώ Farhadi n. 23

Μετά τις επιτυχημένες ταινίες του Έλλι (About Elli, 2009), Ένας Χωρισμός (A Separation, 2011), Το Παρελθόν (The Past, 2013), ο Ασγκάρ Φαραντί κινούμενος στην ίδια θεματική - ιστορίες ζευγαριών σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη αλλά παλιών προλήψεων, με νέο, σύγχρονο μεν αλλά ασφυκτικό πρόσωπο για τους πρωταγωνιστές των ιστοριών αυτών - κινούμενοι πάντα σε έναν μικροαστικό έως φτωχικό περίγυρο. Όμως η υποταγή στους θεσμούς, οι κοινωνικές αντιξοότητες, δεν φέρνει την ταπείνωση αλλά τους εξυψώνει σε συμβολικές φιγούρες θάρρους και πίστης για τον αγώνα της ζωής. 

Η ταινία κέρδισε Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας (2017) και ένα πλήθος άλλες βραβεύσεις και υποψηφιότητες βραβεύσεων. Πρόκειται για μια ιστορία με σασπένς κατά την παρακολούθηση της εξέλιξης της υπόθεσης από την αναχώρηση του ζευγαριού από το ετοιμόρροπο διαμέρισμα και τη μετακόμιση σε ένα άλλο σπίτι ενώ παρακολουθούμε την ίδια χρονική περίοδο με εμβόλιμες σκηνές από τις πρόβες του έργου που θ' ανεβάσουν το "Θάνατο του Εμποράκου" (The Death of the Salesman) μια απλή ταινία καθημερινής φθοράς ενός ζευγαριού στη Νέα Υόρκη, του θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ.

Ο Εμποράκος (Ο Πελάτης /γαλλικός τίτλος)

Η κατάρρευση του ανθρώπινου οικοδομήματος τόσο στα συναισθήματα όσο και στο φυσικό χώρο

Ο φόβος ελλοχεύει παντού - από την αρχή ως το τέλος. Από το υπό κατάρρευση κτίριο - "πρέπει να φύγουμε, σε λίγο θα ψάχνουμε μέσα στα ερείπια" όπου πρέπει να βγουν στο δρόμο πανικόβλητοι οι ένοικοι για να σωθούν ως την είσοδο ενός απρόσκλητου επισκέπτη (βιαστής) και στη συνέχεια της κατάρρευσης τόσο της Ράνα όσο και του Εμάντ στην αγωνία τους να φύγουν απ' το διαμέρισμα, να βρουν το δράστη, να πάρουν μια εκδίκηση για το κακό που τους έκανε. Οι ηθοποιοί αριστοτεχνικά αποτυπώνουν αυτή την αγωνία τους να βγουν από τον ασφυκτικό κλοιό των συναισθημάτων που τους έφεραν ως εδώ. 

Το ίδιο συμβαίνει και στο επί σκηνής έργο που ανεβάζουν - ο φόβος του εμποράκου, η απελπισία του πως δεν είναι τίποτα μπροστά σε μια άγνωστη, καταχθόνια δύναμη που τον κατέχει: ο φόβος της αποτυχίας, ο φόβος πως δεν είναι τίποτα. Κατά τον πρωτότυπο Περσικό τίτλο "Ο Πωλητής" σε αντιστοιχία με το θεατρικό έργο, ο Φαραντί μας λέει πως όλοι είμαστε πωλητές προς μία άγνωστη, καταχθόνια δύναμη που ελλοχεύει γύρω μας κάνοντας μας υποψήφιους κατήγορους του εαυτού μας για την αποτυχία μας. Έτσι μπορεί να εξηγηθεί η σημασία του τίτλου σε συνάφεια με το έργο του Άρθουρ Μίλερ.

Η ταινία στην ουσία καταγράφει το "ιστορικό μιας κακοτυχίας" σε ένα ασθματικό slow motion που κρατάει το θεατή σε αγωνία: από το ετοιμόρροπο σπίτι που πρέπει να αφήσουν, στο θεατρικό ανέβασμα σε μια "πειραματική σκηνή" ενός ζοφερού θεατρικού έργου (δεν μιλάει για θάνατο;) ως την τραγική βραδιά της Ράνα μόνη στο σπίτι με έναν κακοποιό που ποτέ δεν είδε το πρόσωπο του. Το ευτυχισμένο - άλλοτε, ζευγάρι, καλείται να βιώσει τη μιζέρια και την οδυνηρή πραγματικότητα μιας σύγχρονης μεγαλούπολης με όλη της την επικινδυνότητα.

Η ταινία

Ιρανικός κινηματογράφος - "Ο Εμποράκος" (The Salesman) 2016 του Asghar Farhadi."

• Τίτλος: Ο Εμποράκος (The Salesman /Forushande)
• Σκηνοθεσία: Ασγκάρ Φαραντί (Asghar Farhadi)
• Πρωταγωνιστούν: Σαχάμπ Χοσεϊνί (Shahab Hosseini), Ταρανέχ Αλιντοόστι (Taraneh Alidoosti)
• Έτος: 2016
• Είδος: Δραματική
• Κατηγορία: Σινεμά του Κόσμου [Cinema of the world] 💟 λίστα ταινιών εδώ Ο Εμποράκος ν. 15
•  Διάρκεια: 124΄
• Παραγωγή: Ιράν
  
• Τόποι γυρισμάτων: Τεχεράνη (Iran,Tehran)
  
• Τιμητικές διακρίσεις: Όσκαρ ξένης ταινίας 2017 Ασγκάρ Φαραντί, Κάνες 2016 Βραβείο σεναρίου Ασγκάρ Φαραντί, Α΄ ρόλου Σαχάμπ Χοσεϊνί
• Αξιολόγηση: 💛💛💛

Ρήσεις

Μαθητής στο δάσκαλο Εμάντ: Μπορεί ένας άνθρωπος να μεταμορφωθεί σε αγελάδα; Εμάντ: Σιγά σιγά μπορεί!

"The Salesman" Cannes 2016 1st male role winner Shahab Hosseini, best script winner Asghar Farhadi

Ο Εμποράκος 2016 σκην. Asghar Farhadi